მთავარი ინსტრუმენტი ქვეყნის შრომითი პოლიტიკის რეალიზაციისათვის

I. ბიუროს შექმნის აუცილებლობა

საქართველოს შრომის ბაზარი დღეს არარეგულირებულია და სახელმწიფოს არ აქვს მკაფიო მექანიზმი სამუშაოს მაძიებელთა, დამსაქმებელთა და განათლების სისტემის კოორდინაციისათვის.
ამიტომ დასაქმების ეროვნული ბიუროს შექმნა წარმოადგენს უმუშევრობის შემცირების, სამუშაო ადგილების შექმნისა და შრომითი სისტემის გამჭვირვალობის უზრუნველყოფის აუცილებელ წინაპირობას.

ბიურო იქნება ცენტრალური და რეგიონის დონეზე განშტოებული საჯარო სააგენტო, რომელიც უზრუნველყოფს შრომის ბაზრის ორგანიზებულ მართვას.
მისი ფუნქციებია:
მოქალაქეების რეგისტრაცია, გადამზადება, დასაქმება, შერჩევა და მონიტორინგი — გამჭვირვალე და სამართლიანი სისტემით.

II. ბიუროს ძირითადი ამოცანები

1. შრომის ბაზრის ინფორმაციული ბაზის შექმნა – სამუშაოს მაძიებელთა რეგისტრაცია და პროფილირება.

2. დამსაქმებელთა მოთხოვნის ანალიზი – კერძო და საჯარო სექტორში საჭირო პროფესიული პროფილების განსაზღვრა.

3. პროფესიული გადამზადების პროგრამების ორგანიზება – ბაზრის მოთხოვნებზე მორგებული ტრენინგები.

4. დასაქმების შუამავლობა – მოქალაქეთა შესაბამისი პოზიციებზე შერჩევა როგორც სახელმწიფო, ისე კერძო სტრუქტურებში.

5. დამსაქმებელთა სტიმულირება – გადასახადებისა და კომუნალური შეღავათების მექანიზმი იმ კომპანიებისთვის, რომლებიც ახალბედა კადრებს ასაქმებენ.

6. საჯარო სექტორში დასაქმების სამართლიანობის კონტროლი – შერჩევის გამჭვირვალე პროცედურების უზრუნველყოფა.

7. საჯარო სამსახურში დასაქმების სახელმწიფო სტანდარტების შემუშავება – ერთიანი წესები ყველა უწყებისთვის.

8. შრომის ბაზრის პროგნოზირება და ანალიტიკა – ეკონომიკური სექტორების ტენდენციების კვლევა და შრომითი პოლიტიკის დაგეგმვა.

9. სოციალური მხარდაჭერა სამუშაოს მაძიებელთათვის – ტრენინგებზე და სტაჟირებებზე წვდომის უზრუნველყოფა.

III. ბიუროს სტრუქტურა და მართვა

დასაქმების ეროვნული ბიურო იმუშავებს შრომის, ეკონომიკისა და განათლების სამინისტროებთან კოორდინაციით, თუმცა იქნება დამოუკიდებელი აღმასრულებელი ორგანო, ანგარიშვალდებული საქართველოს პარლამენტის წინაშე.

სტრუქტურა მოიცავს:

1. ცენტრალურ ოფისს – პოლიტიკის, ანალიტიკის და კოორდინაციის დეპარტამენტებით;

2. რეგიონულ სამსახურებს – თითოეულ მხარეში მოქმედი ბიუროს ფილიალები;

3. პროფესიული გადამზადების ცენტრებს – სახელმწიფო და კერძო კოლეჯების ქსელთან თანამშრომლობით;

4. დამსაქმებელთა ურთიერთობის დეპარტამენტს – პასუხისმგებელი ბიზნესთან კომუნიკაციაზე;

5. დასაქმების გამჭვირვალობის მონიტორინგის სამსახურს – შერჩევის სამართლიანობის კონტროლისთვის.

ბიუროს ხელმძღვანელი ინიშნება ღია კონკურსის წესით 5 წლით და ანგარიშვალდებულია პარლამენტის სოციალური პოლიტიკის კომიტეტის წინაშე.

IV. ბიუროს ძირითადი მიმართულებები

1️⃣ სამუშაოს მაძიებელთა რეგისტრაცია და პროფილირება

• შეიქმნება ერთიანი ელექტრონული პლატფორმა „Job.georgia.gov“, სადაც ყველა მოქალაქეს ექნება პერსონალური პროფილი, განათლებისა და გამოცდილების მონაცემებით;

• ყველა დამსაქმებელი ვალდებული იქნება ვაკანსიები განათავსოს ამ პლატფორმაზე;

• სისტემა ავტომატურად შეადარებს კანდიდატებს ვაკანსიებს და შესთავაზებს შესაბამის პოზიციებს.

2️⃣ გადამზადება და კვალიფიკაციის ამაღლება

• ბიურო დააფინანსებს პროფესიულ ტრენინგებს დეფიციტურ სფეროებში (ტექნოლოგიები, ინჟინერია, აგრარული წარმოება, ტურიზმი, ჯანდაცვა);

• შეიქმნება „გადამზადება დასაქმების გარანტიით“ მოდელი: კურსის წარმატებით დასრულების შემდეგ ბენეფიციარს დაეხმარებიან კონკრეტულ სამუშაოზე დასაქმებაში;

• პარტნიორობა ბიზნესთან – კომპანიები ერთობლივად ადგენენ გადამზადების კურიკულუმს.

3️⃣ საჯარო სექტორში დასაქმების ახალი წესები

• ყველა სახელმწიფო უწყება ვალდებული იქნება ვაკანსიები გამოაცხადოს ბიუროს პლატფორმის მეშვეობით;

• შეიქმნება „დასაქმების გამჭვირვალობის რეესტრი“ – სადაც აღირიცხება შერჩევის ყველა ეტაპი;

• ბიურო განახორციელებს შერჩევის პროცესის მონიტორინგს, რათა ნეპოტიზმი და პოლიტიკური ნიშნით აყვანა გამოირიცხოს.

4️⃣ კერძო სექტორთან თანამშრომლობა

• ბიურო ხელს შეუწყობს ბიზნესებს ახალბედა კადრების აყვანაში სახელმწიფო სუბსიდიების, საგადასახადო შეღავათებისა და სტაჟირების პროგრამების მეშვეობით;

• დამსაქმებლებს მიეცემათ შესაძლებლობა ჩაერთონ „კომპანიის პარტნიორი ბიუროსთან“ სტატუსის პროგრამაში – რაც დამატებით სარგებელს უზრუნველყოფს (მაგ., ტენდერებში პრიორიტეტი, ფინანსური სტიმული).

5️⃣ შრომის ბაზრის კვლევა და ანალიტიკა

• ბიურო შეიმუშავებს წლიურ შრომითი ტენდენციების ანგარიშს – მოთხოვნისა და მიწოდების დინამიკის საფუძველზე;

• დოკუმენტი გახდება მთავრობისა და პარლამენტის მიერ ეკონომიკური პოლიტიკის დაგეგმვის საფუძველი;

• მოხდება დეფიციტური პროფესიების პროგნოზირება და განათლების სისტემის მორგება ბაზრის მოთხოვნებზე.

V. ბიუროს პროგრამული პროდუქტები

1. „მუშაობის პირველი ნაბიჯი“ – პროგრამა ახალგაზრდებისთვის, რომლებიც პირველად ეძებენ სამსახურს.

2. „შენი პროფესია – შენი მომავალი“ – პროფესიული გადამზადება 3–6 თვიანი მოდულებით.

3. „მუშაობა რეგიონში“ – დასაქმების ხელშეწყობა ადგილობრივ წარმოებებსა და სოფლის ეკონომიკაში.

4. „დასაქმების სტანდარტი საჯარო სექტორში“ – ერთიანი წესების დანერგვა სახელმწიფო უწყებებში.

5. „ნეპოტიზმის მონიტორინგის სისტემა“ – ელექტრონული პლატფორმა მოქალაქეთა ჩართულობით.

VI. ფინანსური და სამართლებრივი მექანიზმები

• ბიუროს დაფინანსება განხორციელდება სახელმწიფო ბიუჯეტიდან და დასაქმების ეროვნული ფონდის მეშვეობით;

• ბიუროს საქმიანობას დააფინანსებენ საერთაშორისო დონორებიც (EU, UNDP, GIZ, WB);

• მისი საქმიანობა რეგულირდება სპეციალური კანონის მეშვეობით: „დასაქმების ეროვნული ბიუროს შესახებ“, რომელიც განსაზღვრავს ბიუროს უფლებამოსილებებს, ანგარიშვალდებულებასა და ფინანსურ დამოუკიდებლობას.

VII. მოსალოდნელი შედეგები

ბიუროს ამოქმედებიდან 3 წლის განმავლობაში:

• უმუშევრობის დონე შემცირდება მინიმუმ 20%-ით;

• საჯარო სამსახურში შერჩევის გამჭვირვალობა გაიზრდება 70%-მდე;

• ყოველწლიურად 30 000-მდე მოქალაქე გადამზადდება და დასაქმდება;

• დამსაქმებელთა 60%-ი ჩაერთვება სტიმულირების პროგრამებში;

• რეგიონებში შეიქმნება ათასობით ახალი სამუშაო ადგილი;

• საზოგადოებაში ჩამოყალიბდება შრომის კულტურა და სამართლიანი შერჩევის ტრადიცია.

VIII. დასკვნა

დასაქმების ეროვნული ბიურო წარმოადგენს იმ საკვანძო ინსტიტუციას, რომელიც მოახდენს შრომის ბაზრის სისტემურ რეფორმირებას.
ის იქნება სახელმწიფოსა და მოქალაქეს შორის ხიდი — სამართლიანობის, შრომისმოყვარეობისა და განვითარების გარანტი.

მისი შექმნა ნიშნავს, რომ სახელმწიფო აღიარებს საკუთარ პასუხისმგებლობას მოქალაქეთა ეკონომიკური უსაფრთხოების წინაშე და ქმნის სტაბილურ, გამჭვირვალე და პროგნოზირებად დასაქმების მოდელს.

„ბიურო ხალხისთვის, შრომა ყველასთვის!“